Fazla çalışma ücreti, İş Kanunu‘nun 41. maddesinde düzenlenmiş olup çalışma hayatında işçilerin en çok mağdur olduğu konulardan birisidir. Nitekim bazı işverenler, işçileri bir köle olarak görmekte ve işçileri her daim sömürme güdümüyle hareket etmektedir. Bu sömürü ise kendisini en çok fazla çalışma ücretlerinde ve sigorta primlerinde göstermektedir. Gerçekten de bugün işçiler aylık çalışma saatlerinin yarısına yakın bir zamanı fazla çalışma yaparak geçirmekte fakat bu çalışmalarının karşılığını alamamaktadırlar. Fazla mesai ücreti ödenmeyen işçinin haklarını izah etmeye çalışacağız.
İş Kanunu’na göre haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışma olarak kabul edilir. Yine madde devamında her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir denilerek fazla çalışma ücretinin nasıl hesaplanacağı da belirtilmiştir. Fazla çalışma ücreti hakkında detaylı bilgi için ilgili yazımızı okuyabilirsiniz : Fazla Çalışma Ücreti Nedir ?
Fazla Çalışma Ücreti Ödenmeyen İşçi İş Sözleşmesini Feshedebilir Mi?
Bir işçinin ücretinin ödenmemesi, o işçiye iş sözleşmesini fesih imkanı verir. Bu fesih imkanı İş Kanunu’nun 24. maddesine dayalı olarak yapılacak bir haklı fesihtir. Nitekim fazla çalışma ücreti de bir ücret olduğundan ötürü, ödenmemesi halinde işçi, iş sözleşmesini haklı nedene dayalı olarak feshedebilecektir. İşçinin ücretinin ödenmemesi halinde nasıl bir yol izleyeceğine ilişkin yazımız için lütfen tıklayınız : İşçinin Ücretinin Ödenmemesi ve Ücreti Ödenmeyen İşçinin Hakları
Görüldüğü üzere fazla çalışma yapan ve bu çalışmalarının karşılığı ödenmeyen işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme imkanı elde edecektir. Haklı nedenle fesih imkanı elde eden işçi, derhal fesih hakkını kullandığı andan itibaren işi bırakabilecek ve ihbar süresini geçirmek zorunda olmayacaktır.
Aşağıda sunduğumuz Yargıtay 7. Hukuk Dairesi’nin kararında da görüleceği üzere bir işçinin fazla çalışma ücretlerinin ödenmemesi tek başına iş sözleşmesini fesih hakkı oluşturacaktır. İlgili karar şu şekildedir :
Fazla Mesainin Ödenmemesi İle İlgili Yargıtay Kararı
T.C YARGITAY
7.Hukuk Dairesi
(Esas: 2014 / 16384 Karar: 2015 / 939 Karar Tarihi: 09.02.2015)
İŞÇİLİK ALACAKLARI DAVASI – FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİNİN ÖDENMEMESİ DAHİ TEK BAŞINA HAKLI FESİH SEBEBİ OLUP BAŞKA BİR İŞYERİNDE ÇALIŞMAYA BAŞLAMASI ÜCRETLERİ ÖDEMEYEN İŞVERENİ HAKLI VE İŞÇİYİ İSE HAKSIZ KILACAK NİTELİKTE OLMADIĞI – HÜKMÜN BOZULMASI
ÖZET: Davacının gerek emeklilik ve gerekse ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle başka bir işyerinde çalışmak için ayrılması ve hatta daha işten ayrılmadan önce çalışacağı yeri belirlemesi sonuca etkili değildir. Herkes daha iyi yaşam ve iş standartlarında çalışmak ve işyerini belirlemek haklarına sahiptir. Fazla çalışma ücretinin ödenmemesi dahi tek başına haklı fesih sebebi olup, başka bir işyerinde çalışmaya başlaması ücretleri ödemeyen işvereni haklı ve işçiyi ise haksız kılacak nitelikte değildir. Kıdem tazminatı alacağının kabulü gerekirken talebin reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
(1475 S. K. m. 14)
Dava: Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay tarafından incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1- Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının tüm, davacının ise aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine.
2- Davacı vekili, davacının 17/05/1997 – 04/10/2012 tarihleri arasında çalıştığını, sözleşmesini fazla çalışmaları ödenmediğinden ve emeklilik nedeniyle kendisinin feshettiğini iddia ederek kıdem tazminatı ile fazla çalışma ve hafta tatili alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davacının başka bir işyerinde çalışmak için işten çıktığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece davacının işten ayrılmadan önce başka bir işyeri ile iş görüşmelerine başladığı, fesih hakkını başka bir işyerinde çalışmak için kullandığı gerekçesiyle kıdem tazminatı ve hafta tatili alacağının reddine, fazla çalışma alacağının kabulüne karar verilmiştir. Taraflar arasında davacı işçinin iş akdini feshinin haklılığı konusunda uyuşmazlık söz konusudur.
4447 sayılı Yasanın 45’inci maddesi ile 1475 sayılı Yasanın 14’üncü maddesinin birinci fıkrasına (5) numaralı bent eklenmiştir. Anılan hükme göre, işçiye emeklilik konusunda yaş hariç diğer kriterleri yerine getirmesi halinde kendi isteği ile işten ayrılma imkânı tanınmıştır. Başka bir anlatımla, sigortalılık süresini ve pirim ödeme gün sayısını tamamlayan işçi, yaş koşulu sebebiyle emeklilik hakkını kazanamamış olsa da, anılan bent gerekçe gösterilmek suretiyle işyerinden ayrılabilecek ve kıdem tazminatına hak kazanabilecektir. İşçinin işyerinden ayrılmasının yaş hariç emekliliğe dair diğer kriterleri tamamlaması üzerine çalışmasını sonlandırması şeklinde gelişmesi ve bu durumu işverene bildirmesi gerekir.
Somut olayda davacının iş sözleşmesini 14.10.2012 tarihinde feshettiği, işten ayrılmadan önce 07.09.2012 tarihinde başka bir işverene iş başvurusu yaptığı, 20.09.2012 tarihinde başvurusunun kabul edildiği sabittir. Davacının fesih tarihinden önce 31.08.2012 tarihi itibariyle 15 yıl 3600 prim günü şartlarını taşıdığı belirlenmiştir.4447 sayılı Yasanın45’inci maddesi ile 1475 sayılı Yasanın 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde 15 yıl 3600 prim gününü tamamlamak dışında emeklilik nedeniyle fesih için başkaca bir şart öngörülmemiştir. Davacı emeklilik dışında aynı zamanda fazla çalışma ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle de sözleşmesini haklı feshetmiştir.
Davacının gerek emeklilik ve gerekse ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle başka bir işyerinde çalışmak için ayrılması ve hatta daha işten ayrılmadan önce çalışacağı yeri belirlemesi sonuca etkili değildir. Herkes daha iyi yaşam ve iş standartlarında çalışmak ve işyerini belirlemek haklarına sahiptir. Fazla çalışma ücretinin ödenmemesi dahi tek başına haklı fesih sebebi olup, başka bir işyerinde çalışmaya başlaması ücretleri ödemeyen işvereni haklı ve işçiyi ise haksız kılacak nitelikte değildir. Kıdem tazminatı alacağının kabulü gerekirken talebin reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davalıya yükletilmesine, 09/02/2015 gününde oybirliği ile, karar verildi.
İlgili karara ve diğer kararlara ulaşabileceğiniz sorgulama sayfasına buradan ulaşabilirsiniz.
Merhaba ben sabiha gokkcen havalimnainda tgs sirketinde sofor olarak calismaktayim 2 sabah 2 oglen 2 gece 2 of olarak calismaktayim sabah giris 5ciksis 14.30 oglen 14.00 cikis 24.00 gece 23.00 cikis 06.30 olarak calismaktayim 7.30 saatin uzerinde calisiyorum. Sabah vardiyalarinda mesai yaziyolar 14.30 da cikmayip aksam 19.00 kadar zorunlu mesai yaptiriyolar yani sabah 5 te gelip aksam 19.00 da cikicaksiniz diolar kalmazsaniz tutanak tutar devam pirimini keser bolumunu degistiriz diye tehdit ediyolar fazla mesailerle birlikte bu hakkimi aramam icin be yapabilirim
Merhaba,
İş sözleşmenizi haklı nedenle feshedebilir haklarınızı talep edebilirsiniz. İşveren olumlu yaklaşmaz ise İş Mahkemelerinde dava açabilirsiniz.
Merhaba; çalışmış olduğum şirkette ayın ilk 28 gününde mesai yaparsam alıyorum fakat 29 30 31 inci günleri mesai yaptığım zaman mesai ücreti alamıyorum sorduğumda ise atıl gün diyorlar ve haftayı tamamlanmadığını belirtiyorlar.
Merhaba,
Yapılan her fazla çalışmaya ilişkin ücret size ödenmelidir. Maaş bordronuzda da ödenen fazla mesailer yer almalıdır. Dolayısıyla haklarınız için başvuru yapabilirsiniz.
merhaba ben bir otelin restaurantında garson olarak yaklaşık 2 yıldır çalışıyorum.Fakat resmi tatil günlerinde (23.Nisan,19Mayıs,15 Temmuz vs.) çalışmama rağmen maaş bordromda çalıştığım o günleri tatil olarak gösterip ücretini ödemiyorlar ve 2017 Mayıs ayından bu yana maaş bordrosu imzalamıyoruz bazen 2 ay bazen 3 ay imzalamayıp sonra hepsini imzalatıyorlar ama bu sefer tam 5 ay oldu hala ortada ne bordro var ne bir evrak iş sözleşmemi bu konuya dayanarak tek taraflı fesih edebilir miyim? (Not: patronumdan resmi tatil günleri çalıştım için ücretlerimi istediğimde ben vermem bi sana değil diğer işçilerede vermiyorum diyor.) son 5 ayın bordrolarında imzam yok ayrıca aynı iş yerinde çalışan müdürüm bunlara tanık ve her türlü ispatlayabilirim.Bu konuyla ilgili kıdem tazminatımı alabilmem için nasıl bir yol izlemem gerekiyor sizden bilgi istiyorum teşekkür ederim.
Merhaba,
Son 5 aylık süreçte resmi tatil olmuş ve çalışmanıza rağmen ücretiniz ödenmemişse sözleşmenizi feshedebilirsiniz. O gün çalıştığınızı mahkemede kanıtlamanız gerekir.
Emre bey sizinle tazminat hakkım konusunda nasl iletişime gecebilirim ?
Merhaba,
Mail adresimiz : info@emreulusoy.av.tr
Mehmet bey merhaba
Kurumsal bir şirket de 3 yıl a yakin satış danışmanlığı yapmaktayım (avm de)
İş sözleşmesinde yazan personel fazla çalışmayı kabul eder ve gerekli mesai normal mesai saati nin %50 fazlası ödenir yazıyor ama bize imzalatilan bodro larda mesai ücreti yazmıyor resmi tatiller de çalışıyoruz izni daha sonra kullaniyoruz bodroda yine resmi tatil ücreti yazmıyor bazende yazıyor ama toplam alacağım maaş değişmiyor prim ile çalıştığım için bunu muhasebe bir şekilde ödendi olarak gösteriyor mesela o ay 50 bin TL satış yapmışım %2.4 prim veriyor 1.200 tl ve asgari Ücret toplamını veriyor satış grafikleri var kaç para satış yaptığım ve karşılığında kaç para alacağım bunlar hepsi belgeli ayrıca haftalık çalışma Shift ler de var elimizde ama onların gönderdiği vardiya formunu onların düzenlediği şekilde imzaliyoruz benim sorum şu bu nedenle sözleşmemi fesih edebilirmiyim ve bendeki evrak lar ekran görüntüleri Whatsapp yazismalari ve satış grafik tabloları kanıt yerine gecermi iş yerinde kimse şahit olmuyor korkuyor isimizden oluruz diye ayrıca mağazada sürekli yönetici değiştiği için her yeni gelene eskiden böyle fazla çalışma saatlerim iz var dediğimizde o geçmişte kaldı diyor ayrıca mesai saati sabah 10:00 -18:00 ama bizi 09:30 da iş başı yaptiriyorlar bunların da kanıtları var bende gece geç saatlere kadar çalışıyoruz bazen kampanya günlerinde bunların da kayıtları var ama tek sorun şahit yok birde imzaladigimiz bodro ve vardiya formu sirketin istediği gibi
Merhaba,
Bordrolarda fazla mesai ücretinin karşılığında 0 yazıyorsa dava açabilirsiniz, mutlaka tanık bulmanız gerekir. Diğer mağaza çalışanlarından da tanık bulabilirsiniz.
Merhabalar babam çalıştığı yerinden ayrılmak istedi ve izine çıkardılar onu bunun sonucunda babam eski firmasına başladı ve girdi şuan halen diğer tarafta izinli gözükmektedir. Babama tazminat verecekler diğer yerden fakat babam 12 saat çalışıyordu orada, tazminat parasını ise 8saat üzerinden verecekler babam 4 sene çalıştı ve bu işte 21 senedir aktif olarak çalışmaktadır. Gerçekten hak yeniliyor kendi düşüncem çünkü babam aylarca pazar dahil işe gitti ailecek bir vakit bile geçiremedik bunu sonucunda da 8 saatlik bir tazminat alması biraz canımızı sıkmaktadır. Bizim ne yapmamız gerekmektedir? 12 saat üzerinden tazminat alabilir mi?
Merhaba,
Bu tip durumlarda işçinin sözleşmeyi feshederek alacakları için dava açması en sağlıklısı.
Emre bey merhaba, işyerim maaşımızı her ayın 1inde peşin olarak yatırmaktadır. Sabah giriş saatimiz 8:30 çıkış 19:00 olarak imza attırılıyor. Ama çıkış saatimiz zaman zaman 20:00 olduğu bile oluyor. Haftada 5gün çalışıyoruz. Mesai ödenmediği için tazminatımıda alıp ayrılmak istiyorum. 01.03.2010 tarihinde işe başladım. misal ayın 25inde yaptığımız mesaiyi kanıt olarak sunacak isem ayın1 inde maaş alıyoruz. 20 günlük süre ne zaman başlar na zaman biter. Yani tam olarak ne zaman istifa etmeliyim. Ve başkaca dikkat etmem gereken hususlar konusunda yardımcı olursanız sevinirim.
Merhaba,
Öncelikle istifa etmeyeceksiniz, iş sözleşmenizi feshedeceksiniz. Sonrasında Arabulucuğa başvuru yapacaksınız. Uzlaşma sağlanamazsa İş Mahkemelerinde dava açacaksınız.
Tanık bulmaya bakın, sonrasında da bir avukatla yola devam edin.
Merhaba ben özel sektörde bir mağaza personeliyim ve iş yerimde yaklaşık üçüncü yılım, çokta memnundum ta ki yönetici değişikliği olana kadar. Bir kaç aydır sıkıntı yaşıyoruz hakaret iftira tehdit gibi söylemlere maruz kaldım ve son zamanlarda da yöneticiler olmayan şeyleri olmuş gibi gösterip tutanak tutmaya başladılar ve iş birliğiyle kendileri şahitlik edip imza atıyorlar en son uyduruk birşeyden savunmamı aldılar ki bu iş yerinde yaklaşık 14 saat fazla mesaim var fakat ne parasını ne de iznini kullandırmadılar kanıtı yok sadece bir kaç kişi biliyor ve iş yerim geçen yıl ağustos ayımı sigortada 21 gün eksik göstermiş sebebi ise ücretsiz izin yazıyo ama öyle birşey yok tam çalıştım ki maaşımı falan da tam aldım ama sigortada eksik gün gösteriyor defalarca söylememe rağmen de bununla ilgilenmediler nasıl bir yol izleyebilirim yardımcı olursanız sevinirim teşekkürler
Merhaba,
İş sözleşmenizi feshedebilir kıdem tazminatınızı talep edebilirsiniz. Dilerseniz info@emreulusoy.av.tr mail adresimize detaylı mail atın, yardımcı olalım.
Merhabalar ben bir konuda bilgi almak istiyorum mesai ücretleri ayrı bir hesaptan yatıyor ve sürekli gecikmeli olarak yatıyor sigorta primlerine de doğal olarak yansımıyor yeni bir işe başlanacak tazminat almak için bir hak oluşurmu ya da bunu bir şekilde ceza olarak nasıl yansitabilirim ne yapmam gerek şimdiden teşekkürler
Merhaba,
Sigorta primlerinizin eksik yatırılması nedeniyle iş sözleşmenizi feshedebilirsiniz.
Merhaba avukat bey. Biz beş kardeşiz. Annem 4 yıl önce vefat etti. Babam nikahsız başka bir kadın ile yaşıyor. Oturduğu evi önce nikahsız eşinin üzerine o kadında abime satmış. Gerideki 4 kardeşin hakkı nedir bu durumda. Teşekkür ederim iyi çalışmalar
Merhaba,
Babanız kendine ait taşınmazı satmış ise öldüğünde dava açabilirsiniz.
Merhaba iyi çalışmalar, 4 yılımı doldurduğum şirkette 01.04.2019 tarihinde farklı bir firmaya tüm haklarımızla devir oldum.
Devir olmadan önce toplamda sadece çalıştığım şubede 6-8 kişi iken yeni firmaya devirimizden sonra 2 kişi olarak çalışmaya başladık. Sonrasında işten çıkmak istediğimiz için son çare olarak 1 kişi alarak eleman alımı yaptılar. Fakat hala eski firmaya nazaran şartlarımız ağırlaştırılmış olarak çalıştırılıyoruz. Sabah 8 buçuk akşam 7 buçuk şeklinde çalıştırılmakta ve herhangi bir shift uygulaması yapılmamakta yani toplamda 11 saat çalıştırılmaktayız. Bordroyu görebilmem için Bir aylık maaşımın yatması gerekiyordu. Dünden önce maaşım yattı bana verilen bordroda 1 gün resmî tatil (23 Nisa’n) da biz çalıştığımız halde bizim çalışmadığımız gösterilmiş ve bununla ilgili herhangi bir mesai ücreti almadık. Bunun yanı sıra günlük 7 Buçuk saatten gösterilen bordro elimde mevcuttur. Herhangi bir fazla mesai ücreti yatırılmamıştır. İşveren kendisini daha bir ay oldu şeklinde savunma hakkına sahip midir. Bunları sebep göstererek haklı fesihte bulunabiliyor muyum ? Ve böyle bir dava açtığımda sizden avukat talebinde bulunabiliyor muyum?
Vereceğiniz bilgiler için şimdiden teşekkürler, İyi çalışmalar.
Merhaba,
Bir ay da olsa ücretiniz ödenmemiştir. Haklı fesih yaparak sözleşmenizi feshedebilirsiniz. Fakat mahkemede bu hususu kanıtlayacak tanıklara ihtiyacınız var. Tanık hususunda sorun yaşamam diyorsanız iletişim bölümünden bize ulaşabilir, randevu alabilirsiniz.
Merhaba 4.5 yıldır bir markette çalışıyorum. Tazminat alıp farklı bir sektöre geçmek istiyorum. İlk işe girişimde sigortam 3 hafta geç başlatılmış(22.12.2014 de başladım 13.01.2015 de sigorta başlangıcım gözüküyor) ve birde bayram arefe günlerinde ve ramazan başlangıç larında fazla çalışıyoruz(5 saat kadar) ama bunların karşılığını alamıyorum bu durum tazminat almam için yeterli mi.
Merhaba,
İşçinin ücretinin ödenmemesi iş sözleşmesinin haklı sebeple feshedilmesini gerektirir. Buna ilişkin yazımıza şuradan ulaşabilirsiniz : https://www.emreulusoy.av.tr/iscinin-ucretinin-odenmemesi
Merhabalar.Kurumsal bir şirkette çalışıyorum.fazla çalışma şirket bünyesinde yok.ama bazı aylarda fazla çalışma oluşuyor.Defterlerde giriş çıkış saatleri doğru gösteriyor.ama ay sonu bize kendi kafalarına göre yazdıkları saatleri olan listeyi imzalatiyorlar. Kanıt defterlerde mevcut..Ayrıca fazla çalışma olduğuna dair 2 aya ait tutanak mevcut..ödenecek diye imzalandı ama ödenmiyor da o da bir kanıt.ne yapmam gerekir.şimdiden teşekkürler…
Merhaba,
Bu tip evraklar delil niteliğindedir fakat bunların fotoğrafını veya fotokopisini almanız gerekir. Aksi halde dava açıldığında işveren bunu Mahkemeye ibraz etmeyecektir.
Mrb sorum şöyle 13 agustos 2015 ise girdim hastanede calisiyorum nobet listesinde gözüken yukaridaki tarih ama sigorta girisim 19 eylül 2015 mesela 232 saat calisma saati ise bizim calism saatlerimiz 244 254 bazen yukarida olabiliyor ama mesailerimizi sayin sorumlumuz verdirirse 4 sene 2 ay oldu calisali 2 sefer mesai olarak aldim baska aldigimi bilmem ama maas bodrosunda sifir gözüküyor mesela avans aldigimiz yok muayne ucreti actiriyoruz mesela o maas bodrosunda avans olarak veya ameliyat oldum 4 taksit ama avans olarak girilmis bodroda bu sekilde gozukuyor neler yapmam gerekiyor bilgilendirirseniz sevinirim
Merhaba,
Bordrolarınızı incelemek gerekir fakat genellikle fazla mesai ödemesi yansıtılmıyorsa fazla mesailerinizi tanık delili ile ispat edebilirsiniz.
Bir işçinin fazla mesai ücreti kamu sektöründe sarfınazar ettirilebilir mi? Yani işçi fazla mesai ücreti almaktan yazılı olarak vaz geçirilebilir mi?
Merhaba, çalıştığım iş yerinde 10 saat çalışıyorum. Mola ise sadece 30 dakika. Suan 9 ayimdayim ve ben fazla mesai paramı almak istiyorum bu durumda nasil bir yol izlemeliyim. Yardımcı olursanız cok sevinirim
Merhaba,
Fazla mesai ücreti ödenmeyen işçiler iş sözleşmelerini haklı nedenle feshedebilir ve sonrasında ödenmeyen ücretler için dava açabilirler. Bu hususta dava açmak arzusunda iseniz ofisimizle iletişime geçebilirsiniz.
Merhaba özel firmada 2 yildir günde 11 saat çalışıyorum haftada 66 saat ediyor.is çok ağır olduğu için ayrılmak istiyorum.Kanuni haklarımı alabilirmiyim
Merhaba,
45 saati aşan çalışmalar fazla çalışma olarak kabul edilir ve bu çalışmalara ilişkin fazla mesai ücretinin ödenmesi gerekir. Fazla mesai ücreti ödenmiyor ise işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ve haklarının ödenmesini isteyebilir. Bu nedenle ofisimizle iletişime geçmeniz yerinde olacaktır. Ofis numaramız : 0216 550 33 23