Kadın çalışanların gebelik dönemlerinde nasıl ve ne sürelerle çalıştırılacağından bahsetmiştik. Kadın çalışanın annelik döneminde çalışma süreleri ve doğum izni yazımıza ulaşabilirsiniz. Kadın çalışanların hamilelik sürecinde ve sonrasında çalışma süreleri ve diğer hakları ile alakalı olarak İş Kanunu‘nun 74. maddesi önem taşır. Gerçekten İş Kanunu’nun 74. maddesi incelendiğinde detaylı olarak bu hususların düzenlendiği görülecektir. İlgili maddede doğum sonrası ücretsiz izin hakkı şu şekilde düzenlenmiştir :

” … Birinci fıkra uyarınca kullanılan doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir. Çoğul doğum hâlinde bu sürelere otuzar gün eklenir. Çocuğun engelli doğması hâlinde bu süre üç yüz altmış gün olarak uygulanır. Bu fıkra hükümlerinden yararlanılan süre içerisinde süt iznine ilişkin hükümler uygulanmaz. Yukarıda öngörülen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir.”

Madde metninden de anlaşılacağı üzere doğum sonrası 8 haftalık izin süresinin (çoğul gebelik halinde 10 hafta) bitmesinden itibaren ilk doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün ve sonraki doğumlarda ise 180 gün süreyle çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilecektir.

doğum izni süresi

Doğum Sonrası Ücretsiz İzin İçin İşverene Yazılı Başvuru

Doğum yapan kadın, 8 haftalık izni sonrasında ücretsiz izin hakkından faydalanmak istiyor ise işverene bu hususta başvuru yapmak zorundadır. Yapılan başvuru sözlü olsa da geçerli olacaktır lakin ileride açılacak davada ispat sorunu ortaya çıkacaktır. Bu nedenle çalışanlar muhakkak yazılı bir talepte bulunmalıdır. Böylelikle aşağıda izah edeceğimiz üzere ücretsiz izin hakkı kullandırılmayan işçiler ileride açacakları davada bu hususta talepte bulunduklarını ispat edebileceklerdir.

Ücretsiz İzin Başvurusu Sonrası İşverenin Kararı

Doğum sonrası ücretsiz izin hakkını kullanmak için işverene yazılı başvuru yapan çalışan, İş Kanunu 74. maddenin emredici hükmü nedeniyle neticesi belli olan bir başvuru yapmaktadır. Bu maddede işçiye bir hak tanınmış olup madde metni emredici hüküm niteliği taşımaktadır. Böyle bir talep karşısında işveren, işçiye yasa kapsamında gereken süreyi izin olarak vermelidir.

Ücretsiz İzin Talebi Kabul Edilmeyen İşçinin Sözleşmesini Haklı Nedenle Feshetmesi

İşverene başvuru yapan çalışana İş Kanunu 74. madde kapsamında istediği ücretsiz izin kullandırılmaz ise işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilecektir. Aşağıda sunulan Yargıtay Kararında bu husus şu şekilde vurgulanmıştır : ” 4857 sayılı İş Kanunu’nun 74/5 maddesi gereği; isteği halinde kadın işçiye on altı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde on sekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar izin verileceği bildirilmektedir. Söz konusu iznin kullanılması talebi işverene fesih hakkı vermeyeceği gibi kullandırılmaması davacının feshini haklı hale getirecektir. Bu anlamda izin talebinin kabulünün de kanuni bir yükümlülük olduğu görülmektedir.” Yargıtay Kararı açık olup usulüne uygun bir talep karşısında işveren işçisini bu haktan mahrum bırakırsa haklı fesih imkanı doğacaktır.

Başka Yargıtay kararlarına ulaşmak için sorgulama ekranına buradan ulaşabilirsiniz.