Çalışma belgesi, işçinin kimlik bilgileri ile yaptığı işin türü, süresi ve daha birçok hususta doğru ve kesin olan bilgilerin yer aldığı ve işçiye işten ayrılırken verilen bir belgedir. İş Kanunu‘nun 28. maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir : ”İşten ayrılan işçiye, işveren tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren bir belge verilir. Belgenin vaktinde verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veyahut işçiyi işine alan yeni işveren eski işverenden tazminat isteyebilir. Bu belgeler her türlü resim ve harçtan muaftır.”
Türk Borçlar Kanunu‘nun 426. maddesinde ise hizmet belgesi düzenlenmiştir. İlgili maddeye göre ‘işveren, işçinin isteği üzerine her zaman işin türünü ve süresini içeren bir hizmet vermekle yükümlüdür. İşçinin açıkça istemde bulunması halinde, hizmet belgesinde onun iş görmedeki becerisi ile tutum ve davranışları da belirtilir. Hizmet belgesinin zamanında verilmemesinden veya belgede doğru olmaya bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veya işçiyi işe alan yeni işveren, eski işverenden tazminat isteyebilir’ denilmiştir.
Çalışma Belgesinde Yer Alan Bilgiler
Çalışma belgesi içeriğinde öncelikle belgeyi tanzim eden ve veren işveren şirketin/şahsın bilgileri yer almalıdır. Daha sonra talepte bulunan işçinin kimlik bilgileri, işçinin varsa unvanı, pozisyonu, TC kimlik numarası, SGK sicil numarası, işe giriş ve işten çıkış tarihleri yer almaktadır. Örnek çalışma belgesini sunarız :
Sunulan bu çalışma belgesi basit bir belge olup bazı çalışma belgelerinde işçinin performans bilgileri ve işçinin davranışları hakkındaki bilgiler de yer alabilmektedir. Bu tip bir çalışma belgesi nitelikli çalışma belgesi olarak kabul edilmektedir. Nitelikli çalışma belgesi ve çalışma belgesinin içeriği ve ilkeler bakımından daha fazla bilgi için : (Bkz. Çalışma Belgesinin İçeriği – Aslıhan KAYIK AYDINALP)
Belge İçeriğinin Doğru Olmaması Halinde Tazminat Hususu
İş Kanunu ve TBK maddelerinden anlaşılacağı üzere belgede yazan bilgilerin doğru olması gerekmektedir. Belgeyi düzenleyen işveren bu belgeyi imzalayıp kaşeler, bu bağlamda sorumluluğu vardır. Bu nedenle işverenler çalışma belgesi talep eden işçiye bu talepleri karşılığında sağlıklı bir şekilde tanzim ettikleri belgeyi vermelidirler. Nitekim işten ayrılan işçi, çalışma belgesini alıp yeni işverenine sunacaktır. Yeni işveren evraktaki bilgilere güvenerek işe alım gerçekleştirebilir ve daha sonra bu bilgilerin yanlış olması halinde zarara uğrayabilir. Bu nedenle işverenin düzenlediği bu çalışma belgeleri nedeniyle sorumlulukları söz konusudur.
Çalışma belgesi içeriğindeki bilgilerin hatalı çıkması halinde ortaya bir zarar çıkmış ise yeni işveren bu zararın tazminini belgeyi hatalı düzenleyen işverenden talep edebilir. Bunun haricinde işçi de çalışma belgesinden ötürü zarara uğrayabilir. İşçinin performansı ve/veya davranışı ile alakalı bilgilerin doğru girilmemesi işçinin yeni bir iş bulmasını zorlaştırabilir, imkansız hale getirebilir. Böyle durumlarda hatalı düzenlenen çalışma belgesinin işçiyi zarara uğrattığı kabul edilebilir. Bu nedenle işçi de çalışma belgesinin içeriği hususunda zarara uğramışsa tazminat başvurusunda bulunabilecektir.
Çalışma Belgesinin Verilmemesi Karşısında İdari Para Cezası
İş Kanunu’nun Genel Hükümlere Aykırılık başlıklı 99. maddesinin d bendine göre İş Kanunu’nun 28. maddesine aykırı olarak çalışma belgesi düzenleme yükümlülüğüne aykırı davranan veya bu belgeye gerçeğe aykırı bilgi yazan işveren veya işveren vekiline bu durumdaki her işçi için 150 TL idari para cezası verilir hükmü düzenlenmiştir. Bu hükme göre çalışma belgesi verilmemesi bir yükümlülüktür ve buna uyulmaması halinde idari para cezası uygulanacaktır.
İş Hukuku ile alakalı yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.